System polityczny w Norwegii.

Storting czyli norweski parlament jest jednym z najwyższych urzędów w państwie

Ustrój polityczny

Formalnie Norwegia jest monarchią konstytucyjną o parlamentarnym i demokratycznym systemie rządów. Zarówno demokratyczne rządy, jak i monarchia, zostały zagwarantowane w Konstytucji z 1814 roku. Parlamentaryzm wprowadzono w 1884 roku. Choć dzisiaj Król ma niewiele faktycznej władzy politycznej, pełni ważną, symboliczną funkcję Głowy Państwa oraz oficjalnego przedstawiciela norweskiego społeczeństwa i przemysłu. Władza w państwie jest formalnie podzielona między trzy instytucje: Storting (władza ustawodawcza), rząd (władza wykonawcza) i sądy (władza sądownicza).

Parlament

Najwyższym organem w państwie jest norweskie zgromadzenie narodowe, czyli Storting. Wybory odbywają się co cztery lata. Spośród członków zgromadzenia w imieniu króla wyłaniany jest rząd. Parlament obraduje i podejmuje decyzje większością głosów. Dotyczy to także ogłaszania wotum nieufności wobec rządu lub ministra. Wniosek taki może być złożony przez ministra lub sam rząd. Storting ma także prawo postawienia rządu w stan oskarżenia. Parlament kontroluje dwie ważne kwestie: zatwierdzanie państwowego budżetu oraz uchwalanie legislacji. Rząd przedstawia parlamentowi większość projektów ustaw. Storting jest także władny za kontrolowanie poczynań rządu. Do najważniejszych instrumentów kontroli należą: głosowanie nad wotum zaufania, zwrócenie się do organu sądowego o postawienie w stan oskarżenia, kontrole przeprowadzane przez Urząd Audytora Generalnego oraz system zapytań i interpelacji parlamentarnych. Storting liczy 169 wybieralnych deputowanych. Stortingowi przewodniczy Prezydium składające się z sześciu członków.

Król

Tradycja sprawowania w Norwegii władzy królewskiej w różnych formach liczy sobie ponad tysiąc lat. Po zawarciu unii z Danią, trwającej od 1381 do 1814 roku, a następnie ze Szwecją w latach 1814 – 1905, Norwegia ponownie stała się niezależnym krajem pod panowaniem króla Norwegii Haakona VII. Obecnym władcą oficjalnym jest król Harald V, który wstąpił na tron 17 stycznia 1991 roku po śmierci ojca. Jego żona jest Królowa Sonja, a następcą tronu książę Haakon.

Rząd

Rząd sprawuje władzę wykonawczą. Do jego najważniejszych funkcji należy przedkładanie Stortingowi projektów aktów prawnych i projektów ustawy budżetowej oraz wykonywanie decyzji za pośrednictwem. Formalnie decyzje rządu podejmowane są przez Króla w każdy piątek na specjalnym posiedzeniu. Rada Państwa i Król muszą razem zatwierdzić uchwałę, żeby miała moc prawną. Dekrety podpisuje zarówno Król jak i premier. W stosunku do innych rządów europejskich norweski ma znacznie mniej uprawnień. W Norwegii funkcjonuje rząd ministerialny, w którym dany Minister jest politycznym przywódcą podlegającego mu ministerstwa. Ministerstwa mają hierarchiczną strukturę. Na jej szczycie znajduje się Sekretarz Generalny, pełniący rolę przywódcy administracyjnego.